Breve Grammatica de Interlingua
Breve Grammatica de Interlingua
[modificar]Interlingua non usa marcas de accento. Le accento tonic cade quasi sempre super le vocal ante le ultime consonante. Pro facilitar vostre lectura, in casos exceptional nos sublineara le vocal tonic.
Le grammatica de Interlingua, in contrasto con illos de altere "linguas international", es tamben basate super un evalutation objective de illo que es de facto international, non super illo que le theoricos pensa que deberea esser international. Como Gode e Blair diceva: "...cata characteristica grammatical que es incontrate in tote le linguas-fontes essera retenite in le grammatica de... [Interlingua]; o negativemente, necun characteristica grammatical essera retenite si illo es absente in al minus un del linguas-fontes." Un resultato attractive e felice de isto es que, durante que le grande internationalitate del parolas europee ha date a Interlingua un vocabulario que non exige apprension, le internationalitate defective del finales grammatical lo ha fornite un grammatica de extreme simplicitate.
Articulo
[modificar]Le articulo definite es le:
- le casa
- le casas
- le libro
- le libros
a + le = al
de + le = del
Le articulo indefinite es un:
- un casa
- un libro
Substantivo
[modificar]Le plural termina in -s. Post cononante, -es. Un parola con singular in -c face plural con -ches.
- un catto, duo cattos
- le vision, le visiones
- le zinc, zinches
Adjectivo
[modificar]Le adjectivo non concorda in genere o numero con le substantivo que illo qualifica.
- bon matre
- bon filio
- bon casas
- bon libros
Le adjectivo pote apparer ante o post le substantivo:
- incredibile notitias
- notitias incredibile
Le adjectivo pote reciper le -s del plural si le substantivo es absente:
- Io apprecia camisas azur; mi sposa prefere le verdes.
Adverbio
[modificar]On deriva adverbios a partir de adjectivos per le addition de -mente o, post un final -c, -amente:
- grande, grandemente
- felice, felicemente
- physic, physicamente
Obviemente, il ha varie adverbios "primari" que non es derivate de un adjectivo:
- troppo fatigate
- sempre de mal humor
Pronomines personal
[modificar]| Subjective | Objective | Post preposition | Possessive |
|---|---|---|---|
| io | me | me | mi(e) |
| tu | te | te | tu(e) |
| ille masculin | le | ille | su(e) |
| illa feminin | la | illa | su(e) |
| illo* neutre | lo | illo | su(e) |
| il* impersonal | — | — | — |
| on* indeterminate | uno | uno | su(e) |
| nos | nos | nos | nostre |
| vos | vos | vos | vostre |
| illes | les | illes | lor(e) |
| illas | las | illas | lor(e) |
| illos* | los | illos | lor(e) |
Illo(s) se refere a cosas o animales cuje sexo es incognite:
- Mi casa? Illo es belle.
Il es usate in constructiones impersonal:
- Il pluve.
- Il ha un problema.
= Un problema existe.
On es usate pro persona indeterminate:
- On parla francese in Belgica.
= Francese es parlate in Belgica.
Il ha duo formas de possessivo. Le forma plus curte es usate ante le substantivo e sin articulo.
- mi casa, mi grande casa
In altere casos, on usa le forma plus longe:
- le mie casa
- Deo mie!
- Tu casa es major que le mie.
Verbo
[modificar]In le conjugation del verbos il non ha terminationes personal. Le verbo assume solmente 7 formas differente, de accordo con su termination (-ar, -er, -ir):
| Infinitivo | cantar | creder | partir |
|---|---|---|---|
| Presente & Imperativo | canta | crede | parti |
| Passato | cantava | credeva | partiva |
| Futuro | cantara | credera | partira |
| Conditional | cantarea | crederea | partirea |
| Participio Presente | cantante | credente | partiente (non partinte) |
| Participio Passate | cantate | credite (non credete) |
partite |
Alcun rar verbos in -er forma participio presente con -iente.
- reciper — recipiente
Le infinitivo pote esser usate como substantivo; le participios como adjectivos:
- le volar del aves
= le volo del aves - un influentia predominante
- le anno passate
Le verbos esser, haber e vader habe formas alternative in le presente:
- es = esse
- ha = habe
- va = vade
Le verbo esser habe altere formas alternative:
- es = esse
- son = esse (plural)
- era = esseva
- sera = essera
- serea = esserea
Sia es le imperativo e subjunctivo de esser:
- Sia felice!
- Io non crede que ille sia folle.
On pote formar tempores perfecte con le verbo haber e un participio passate:
- io ha parlate
- ille habeva vidite
On pote formar le voce passive con le verbo esser e un participio passate:
- Le joco es vidite per milles de personas.
- Isto essera facite per me.
Iste duo verbos pote esser miscite in formationes plus complexe:
- Quando ille arrivara, su vestes ja habera essite lavate.
Como leger Interlingua
[modificar]Le pronunciation de Interlingua es multo similar a italiano o espaniol. Casos que merita nota:
- ca, co, cu como ka, ko, ku.
- ce, ci, cy como tse, tsi, tsi.
- ch como k (machina); eventualmente como (t)sh.
- g gutural, mesmo ante e, i, y (portugese); eventualmente como j ante e, i, y, specialmente in le suffixo -age e derivatos (mangiar, viage, viagiar).
- h aspirate; optionalmente mute.
- ph como f.
- qu como ku; como k in le parolas que, qui.
- rh como r.
- s inter vocales como z (casa).
- th como t.
- ti eventualmente como tsi (national, scientia, spatio).
- w como u o v, de accordo con le origine del parola.
- y como i.